ΤΡΙΤΗ 12 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Ανακαταλαμβάνοντας τη διεκδίκηση στη δημοκρατία της κρίσης: η φόρμα 'Occupy' (Λ. Κοτρωνάκη)

Αντιπαραβάλλοντας τους εργατικούς αγώνες και τις συλλογικές δράσεις των φτωχών του 19^ου αιώνα με τις συνδικαλιστικές διεκδικήσεις του δεύτερου μισού του 20^ου αιώνα οι Piven και Cloward (2000) καταλήγουν πως κρίσιμος επεξηγηματικός παράγοντας στην υποχώρηση της διεκδικητικής δυναμικής των στρατηγικών του χώρου της εργασίας δεν είναι οι μακρόπνοοι μετασχηματισμοί στις οικονομικές, κοινωνικές δομές και στις αποτυπώσεις αυτών στο πεδίο της πολιτικής εκπροσώπησης. Παραδόξως (;) αυτό που φαίνεται πως καταλαμβάνει ειδικό βάρος στις αναλύσεις των μελετητών είναι η αμηχανία των διεκδικητικών φορέων της εργασίας στο να επινοήσουν νέες μορφές συλλογικής και διεθνικής δράσης, ικανών να συγκροτήσουν μια αποτελεσματική απάντηση στις νέες στρατηγικές του κεφαλαίου και των πολιτικών ελίτ που τις υπηρετούν, στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Η επικαιρότητα των συμπερασμάτων των συγγραφέων είναι αδιαμφισβήτητη. Ειδικότερα, στο φόντο της κρίσης της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Τα αίτια και οι διαδρομές εξασθένισης των παραδοσιακών μορφών και δομών διαμαρτυρίας είναι σύνθετα και τέμνουν πολλές πίστες έρευνας που θα ήταν άτοπο να υποστηριχθεί ότι εξετάζονται ενδελεχώς στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας. Άλλωστε, αντικείμενο αυτής της εργασίας δεν είναι η αναπαραγωγή μιας συμπτωματολογίας στο πεδίο της Συγκρουσιακής Πολιτικής, ήδη γνωστής και διαδεδομένης, που οδηγεί στο κοινότοπο συμπέρασμα ότι ο συνδικαλισμός έχει απολέσει το διεκδικητικό του δυναμικό. Αντιθέτως, στόχος της είναι η αποκρυπτογράφηση των όχι και τόσο γνώριμων μορφών συλλογικής δράσης (καταλήψεις χώρου) και οργανωτικών οχημάτων διεκδίκησης (συντονιστικά αγώνων και λαϊκές συνελεύσεις) έτσι όπως αυτά αναδύονται στη Δημοκρατία της Κρίσης. Βασική υπόθεση εργασίας, η οποία μοιάζει να επαληθεύεται μέσα από την εξαντλητική καταγραφή και θεωρητική απόσταξη των γεγονότων διαμαρτυρίας των τριών τελευταίων ετών, είναι ότι η είσοδος στην περίοδο της «ελληνικής κρίσης» (με ορόσημο την ψήφιση του πρώτου Μνημονίου) συμπίπτει ή προεικονίζει το άνοιγμα ενός νέου κύκλου διαμαρτυρίας. Τον τόνο σ’ αυτή τη νέα εποχή συγκρουσιακότητας δίνουν νέες μορφές διαμαρτυρίας και συντονισμού της συλλογικής δράσης οι οποίες με τη σειρά τους ανανεώνουν και ριζοσπαστικοποιούν τα υφιστάμενα ρεπερτόρια συλλογικής δράσης προδιαγράφοντας νέες συγκρουσιακές ενδεχομενικότητες για το βίο των συνδικαλιστικών δράσεων.

Εκδοχή του επιχειρήματος υπάρχει στο «Les mobilizationsdes Indignés:politique du conflit et politique conventionelle aux annés duMemorandum en Grèce», Pôle Sud, 2013/1 -n° 38, p. 53-70

ΤΡΙΤΗ 26 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Για την επανα-συγκρότηση της εργατικής τάξης (Κ. Κανελλόπουλος)

Η έκδοση του The making of the English working class πριν από 50 χρόνια από τον EP Thompson έθεσε σε μεγάλο βαθμό τις συντεταγμένες με τις οποίες έκτοτε μελετάμε τις

διαδικασίες συγκρότησης των κοινωνικών τάξεων και την ιστορία του εργατικού κινήματος. Χωρίς το έργο του να έχει μεταφραστεί στα ελληνικά η δουλειά του Thompson είναι σήμερα επίκαιρη όσο ποτέ για τη μελέτη της ελληνικής περίπτωσης. Η τρέχουσα καπιταλιστική κρίση και η βαθιά ύφεση που έχει χτυπήσει τη χώρα έχουν επιταχύνει μεταξύ άλλων και τις διαδικασίες επανα-συγκρότησης, θα λέγαμε, της ελληνικής εργατικής τάξης. Από τη μια τα μέτρα λιτότητας, διάφορες μεταρρυθμίσεις και αναδιαρθρώσεις σηματοδοτούν μια νέα φάση καπιταλιστικής συσσώρευσης η οποία αποδιαρθρώνει τη μεταπολιτευτική συναίνεση: ολόκληροι παραγωγικοί κλάδοι υποβαθμίζονται ή διαλύονται, η αγορά εργασίας απορρυθμίζεται ακόμα περισσότερο, οι σχέσεις εργασίας μετασχηματίζονται δραματικά και τα εργασιακά δικαιώματα περιορίζονται. Από την άλλη πλευρά ένα νέο κύμα καθημερινής πάλης και έντονης πολιτικοποίησης αναδύεται: δημιουργούνται νέα δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης, γίνονται ποικίλοι πειραματισμοί μορφών κοινωνικής οικονομίας, δημιουργούνται νέα σωματεία βάσης και μια μαζική εκστρατεία διαμαρτυρίας και γενικών απεργιών έχει ήδη προκαλέσει κοσμογονικές αλλαγές στο εγχώριο πολιτικό σύστημα.

ΤΡΙΤΗ 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013

Η συγκρουσιακή πολιτική των εργοστασιακών σωματείων στη δεκαετία του ’70 (Γ. Δούκουρη)

Μεταπολιτευτικά, η λογική της «συνεργασίας των τάξεων» που επιβάλλεται δια νόμου, ο εγκλωβισμός στη νομιμότητα, οι αλλαγές στις πολιτικές φυσιογνωμίες, και ο κομματικά και κρατικά υποταγμένος κλαδικός συνδικαλισμός, γεννούν μια ρήξη με το παγιωμένο σύστημα εκπροσώπησης των εργαζομένων. Η ρήξη εκφράζεται με τους αγώνες των εργοστασιακών σωματείων. Η έννοια του όρου αναφέρεται στη δράση εργοστασιακών σωματείων και επιτροπών που έτεμναν κάθετα την επιχείρηση, επιτρέποντας την εκπροσώπηση του συνόλου των εργαζομένων στο χώρο εργασίας. Ο χώρος της βιομηχανίας ως «χώρος της σχετικής υπεραξίας» αποτελεί χώρο συγκέντρωσης της εργατικής τάξης, με αποτέλεσμα να συμβάλλει στη συνειδητοποίηση των κοινών συμφερόντων και την ανάπτυξη του εργατικού κινήματος. Τα εργοστασιακά σωματεία αποτέλεσαν ενδεχομένως μια γνήσια έκφραση της μαρξικής αυτής θέσης, αμφισβητώντας ευθέως εσωτερικούς και εξωτερικούς «αντιπάλους», φέρνοντας νεωτερικά στοιχεία στο εργατικό κίνημα, αξιοποιώντας την κινηματικότητα των δεκαετιών 1950 και κυρίως του 1960. Η καινοτομία συνίσταται στην εμβάθυνση σχετικά με την οργάνωση, εξάπλωση, και δράση, καθώς και με την ένταση της κινηματικότητας. Σε αυτή ακριβώς την προσέγγιση συμβάλλει η συγκρουσιακή πολιτική και τα θεωρητικά της εργαλεία, που μας επιτρέπουν να μελετάμε την εξωθεσμική δράση αλλά και τη διάδρασή της με τους θεσμούς...(Το κείμενο της εισήγησης)



ΤΡΙΤΗ 14 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Ο «πόλεμος» του Σ.Ε.Κ.Ε. κατά του πολέμου: μια εισαγωγή στην αντιπολεμική δράση του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας κατά τα έτη 1918-1922 (Σ. Πλακιά)

Οι εργασίες ίδρυσης του Σ.Ε.Κ.Ε., το Νοέμβριο του 1918, αφενός συνέπεσαν χρονικά με την περίοδο τερματισμού του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, αφετέρου στους επόμενους μήνες το Σ.Ε.Κ.Ε. βρέθηκε αντιμέτωπο με δύο ακόμα πολεμικές επιχειρήσεις, στις οποίες συμμετείχε η Ελλάδα και για τις οποίες το Σ.Ε.Κ.Ε. εξέφρασε την αρνητική του άποψη που προσπάθησε να ενσωματώσει στην πολιτική του δράση και στρατηγική. Αντικείμενο αυτής της παρουσίασης είναι η  προσπάθεια ανίχνευσης και ανάδειξης των πολιτικών θέσεων και δράσεων του Σ.Ε.Κ.Ε. απέναντι στις δυο πολεμικές εμπλοκές της Ελλάδας στις αρχές του 1919, δηλαδή την εκστρατεία στην Ουκρανία και την εκστρατεία στη Μικρά Ασία μέσα από τα επίσημα κείμενα του Σ.Ε.Κ.Ε. (αποφάσεις συνεδρίων, άρθρα στον Εργατικό Αγώνα, στον Ριζοσπάστη και την Κομμουνιστική Επιθεώρηση) σε συνάρτηση με το κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον της εποχής και το ρόλο της εργατικής τάξης μέσα σε αυτό. Ο τίτλος της παρουσίασης επιλέχθηκε για να θυμίζει το σύνθημα ''πόλεμος κατά του πολέμου'' που χρησιμοποιήθηκε στη Γαλλία πριν το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και υιοθετήθηκε από το Σ.Ε.Κ.Ε. κατά την περίοδο της εκστρατείας της Ελλάδας στη Μικρά Ασία και μετά την Μικρασιατική καταστροφή τονίστηκε ιδιαιτέρως μέσα από τον αντιπολεμικό λόγο του κινήματος των Παλαιών Πολεμιστών.






ΤΡΙΤΗ 21 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Κοινωνικά δίκτυα και κοινωνικά κινήματα: μια κριτική ανασκόπηση (Α. Ευαγγελινίδης)

Υποβοηθούμενες από την ευρεία διάχυση τεχνολογιών πρόσβασης στο διαδίκτυο όσο και από φορητές συσκευές, οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν πλέον καταστεί σταθερός βραχίονας των κινημάτων διαμαρτυρίας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθιερώθηκαν ως κυρίαρχα στην ανάδειξη μορφών συλλογικής διαμαρτυρίας όπως η «Αραβική Άνοιξη», ενώ αντίστοιχα παραδείγματα όπως το κίνημα των αγανακτισμένων (Ελλάδα, Ισπανία) καθώς και συλλογικές δράσεις στη Τουρκία και Βραζιλία ανέδειξαν το ρόλο τους ως βασικού παράγοντα κινητοποίησης και οργάνωσης εκδηλώσεων διαμαρτυρίας. Η προφανής πολιτική δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συμβάλλει στην διάδοση του λόγου των συμμετεχόντων, στη διαδικασία κατασκευής συλλογικής ταυτότητας και στην εν δυνάμει στρατολόγηση νέων συμμετεχόντων. Ωστόσο η φύση και ο βαθμός αποτελεσματικότητας αυτού του νέου ηλεκτρονικού ρεπερτορίου δράσης είναι αμφισβητήσιμα. Σκοπός της εισήγησης αυτής είναι η επισκόπηση της ολοένα διευρυνόμενης βιβλιογραφίας πάνω στη σχέση κοινωνικών δικτύων-κοινωνικών κινημάτων/συλλογικών δράσεων. Πιο συγκεκριμένα, βάσει μελετών που έχουν διεξαχθεί σε πρόσφατα κινήματα διαμαρτυρίας (Occupy, Indignados κ.α.) διερευνάται ο ρόλος και το είδος της πληροφορίας που διαμοιράζεται στις τρεις κυριότερες πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων (Facebook, Twitter και YouTube). Εξετάζεται, τέλος, αν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνιστούν ένα νέο υπόδειγμα μορφής κινητοποίησης ή -αντίθετα- μέσο ελέγχου και καταστολής.

ΤΡΙΤΗ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Κοινωνικές εκρήξεις και θεωρητικές αμηχανίες. Για τον εξεγερσιακό κύκλο της διετίας 2010-12 και τις απόπειρες ερμηνείας του (Π. Σωτήρης)

Η παρουσίαση αυτή εξετάζει στον εξεγερσιακό κύκλο της διετίας 2010-12 (την περίοδο που συμπίπτει με τον μεγάλο κύκλο κινητοποιήσεων που ακολούθησαν την επιβολή των μνημονίων):

τις προκλήσεις που τίθενται ως προς τη θεωρητική προσέγγιση αλλά, ταυτόχρονα, και στην εμφανή αμηχανία των περισσότερων «φιλοσυστημικών» στοχαστών και αναλυτών να προσεγγίσουν θεωρητικά αυτά τα γεγονότα, με αποκορύφωμα την επανερχόμενη τάση να χαρακτηρίζονται οι κινητοποιήσεις εκείνες ως μία από τις αφετηρίες της μετέπειτα ανόδου της ακροδεξιάς. Η αμηχανία αυτή μπορεί να συγκριθεί με την αντίστοιχη δυστοκία και αδυναμία θεωρητικής αναμέτρησης με το Δεκέμβρη του 2008. Κεντρική θέση της παρουσίασης είναι ότι όλα αυτά αποτυπώνουν με όρους «κρίσης των διανοουμένων» πλευρές μιας γενικότερης ηγεμονικής κρίσης. Απέναντι σε αυτό, η ανάγκη μιας κριτικής προσέγγισης που, σε αυτές τις κινητοποιήσεις, δεν θα αναζητά απλώς εργαλειακές επιβεβαιώσεις προηγουμένων εκτιμήσεων ως προς την οικονομική και πολιτική κρίση, αλλά θα τις βλέπει επίσης ως διεργασίες που συγκροτούν την ίδια την υλικότητα αναδυόμενων κοινωνικών συμμαχιών, είναι παραπάνω από αναγκαία.

ΤΡΙΤΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Logics of alliance building in Cape Town: Comparing modes of coordination (Mario Diani)

The demise of apartheid and the introduction of democracy in the early 1990s have profoundly altered patterns of collective action and protest in South Africa, while not reducing their intensity. As a rare example of a country in which social movements have actually won, and taken power, contemporary South Africa represents a quite unique opportunity for exploring the role of social movements and their interactions with a state structure, largely occupied by former movement activists turned rulers. This talk introduces the background and some preliminary results from the Cape Town Civic Network Study, exploring organizational fields mobilizing on issues of environmental protection and community welfare in some areas of the city. Logics of alliance building are compared to findings from an earlier study on civic networks in Britain.

ΤΡΙΤΗ 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014

Σύγκριση των πολιτικών προγραμμάτων αναρχικών και σοσιαλιστικών συλλογικοτήτων στην Ελλάδα (1877-1907) (Νίκος Πελεκούδας)

Ποιο ενδιαφέρον μπορεί σήμερα να έχει η σύγκριση των πολιτικών προγραμμάτων των ελληνικών σοσιαλιστικών και αναρχικών συλλογικοτήτων από το 1877 έως το 1907; Ποια είναι η θέση των δομικών πολιτικών στοιχείων του ελληνικού σοσιαλισμού, στα χρόνια της γένεσής του, μέσα στη συνολική πορεία του σοσιαλιστικού κινήματος στη χώρα; Η έρευνα μας δείχνει την σημασία της εκτίμησης της ελληνικής κοινωνίας, της θέσης της μέσα στο διεθνές τοπίο του καπιταλισμού, με συμπεράσματα που βρίσκονται σε αντιδιαστολή με την βιβλιογραφία που ασχολείται με το ζήτημα. Αποτυπώνεται η κρισιμότητα της εκτίμησης των προϋποθέσεων πρόσληψης των αριστερών ιδεών, στην Ελλάδα της περιόδου, και κυρίως το πώς οι σοσιαλιστικές και αναρχικές αντιλήψεις που αναπτύσσονται στην Ευρώπη την ίδια περίοδο, «μεταφράζονται» στα ελληνικά. Κυρίως όμως, έπειτα από αυτά, μπορούμε να στοχαστούμε πάνω στα προγράμματα των ίδιων των πολιτικών υποκειμένων, στα ζητήματα που αναδεικνύουν, τους τρόπους και τα μέσα πάλης που προτείνουν. Και όλα αυτά, όπως έγραφε ο Μαρξ, όχι με βάση την αντίληψη που είχαν τα ίδια τα πολιτικά υποκείμενα και οι πρωταγωνιστές τους, για αυτούς τους ίδιους, αλλά κρίνοντας με βάση την ίδια την πρακτική τους. Βασικά εργαλεία της έρευνας και των συμπερασμάτων μας ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε τα οικονομικά έργα του Μαρξ, κυρίως οι σημειώσεις του για τους προκαπιταλιστικούς κοινωνικούς σχηματισμούς και ο πρώτος και ο τρίτος τόμος του Κεφαλαίου, οι έξι πρώτοι τόμοι των Απάντων του Λένιν, ελληνικές οικονομικές έρευνες, συλλογικά έργα για την περίοδο που πρωταγωνιστεί πολιτικά ο Χ. Τρικούπης, ενώ όπως είναι ευνόητο, ιδιαίτερα οι εργασίες των Κ. Τσουκαλά, Κ. Μοσκώφ, Α. Ρήγου, Ν. Μουζέλη, Ν. Ψυρούκη, με διαφορετικά συμπεράσματα από αυτούς, σε διάφορα πεδία της έρευνας.

ΤΡΙΤΗ 18 ΜΑΡΤΟΥ 2014

Μια διαδικαστική ανάλυση της ατομικής στράτευσης: το παράδειγμα των στρατευμένων μελών των οργανώσεων που κινητοποιήθηκαν εναντίον των μνημονίων και των μέτρων λιτότητας, 2010-2012 (Κ. Κωστόπουλος)

Στη μελέτη της συλλογικής δράσης και των κοινωνικών κινημάτων ένα από τα πρώτα και κεντρικά ερευνητικά ερωτήματα είναι η ατομική στράτευση. Οι διάφορες θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί, αν και έχουν προσφέρει πολλά στο εν λόγω ζήτημα, δεν κατορθώνουν να αναδείξουν με ευκρίνεια και διαφάνεια τις συνθήκες και τις μορφές του περάσματος στην πράξη. Από μια μικρο-κοινωνιολογική σκοπιά, η βασική αδυναμία αυτών των ερευνητικών προσπαθειών είναι ότι η ατομική στράτευση δεν αναλύεται ως ένα μεταβλητό, τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια, φαινόμενο, το οποίο εξελίσσεται σε σχέση με μεταβλητές που έχουν να κάνουν με πλαίσια και καταστάσεις, είτε κοινωνικές είτε ατομικές. Μια πρόταση για να ξεπεραστεί η παραπάνω αδυναμία, είναι να θεωρηθεί και να γίνει κατανοητός ο ακτιβισμός σαν μια ατομική και δυναμική κοινωνική δραστηριότητα, μεταξύ άλλων. Συνακόλουθα, είναι σημαντικό θα ειδωθεί ο ακτιβισμός σαν μια κοινωνική δραστηριότητα με φάσεις στρατολόγησης και στιγμές εγκατάλειψης. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, όπου η στράτευση λαμβάνεται υπόψη ως διαδικασία, παράγοντες όπως η πρωτογενής και δευτερογενής κοινωνικοποίηση, το βάρος της βιωμένης εμπειρίας, η σημασία της σύγκρουσης ρόλων και ταυτοτήτων, ο βαθμός και το είδος ικανοποίησης που λαμβάνεται από τη στράτευση, η ύπαρξη εναλλακτικών, οι βιογραφικές ρήξεις κοκ., αποκτούν σημαντική θέση δίπλα στις αμιγώς πολιτικές ερμηνείες. Έχοντας κατά νου τις παραπάνω παρατηρήσεις και συνδυάζοντας τη χρήση ερωτηματολογίων και ημιδομημένων συνεντεύξεων, επιχειρήσαμε να διερευνήσουμε τα χαρακτηριστικά των στρατευμένων, «ηγετικών» μελών των οργανώσεων που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις κατά των μνημονίων και των μέτρων λιτότητας την τριετία 2010-2012. Στην παρούσα εισήγηση θα παρουσιαστούν τα πρώτα ευρήματα.

ΤΡΙΤΗ 8 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014

Έντυπος μιντιακός λόγος και ρεπερτόρια εξεγερσιακών συλλογικών δράσεων (Δ. Σεραφής)

Στόχος της παρούσας εισήγησης είναι η διερεύνηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ του έντυπου, πολυσημικού μιντιακού λόγου και των ρεπερτορίων που αναπτύσσονται εντός μιας εξεγερσιακής συλλογικής δράσης, όπως αυτής του Δεκέμβρη του 2008. Ισχυριζόμαστε ότι οι κειμενικές επιλογές των ΜΜΕ, κατασκευάζουν μια ιδεολογικοπολιτική οπτική των γεγονότων την οποία εκθέτουν στο δημόσιο χώρο με στόχο να κυριαρχήσουν στο πλέγμα των σχέσεων εξουσίας που αναπτύσσεται στο εσωτερικό του. Η μιντιακή λεκτική κατασκευή επιδρά και διαμορφώνει τα ρεπερτόρια δράσης που αναπτύσσονται και αναδιαμορφώνονται εντός της εξεγερσιακής συλλογικής δράσης, είτε σε αντιπαράθεση είτε σε σύμπλευση με τις γλωσσικές και ευρύτερα σημειωτικές επιλογές των εντύπων ΜΜΕ. Στόχος της εισήγησης είναι να εξεταστούν οι σημειωτικοί τρόποι που επιλέγονται και οδηγούν στην πολύμορφη ανάπτυξη των συγκεκριμένων ρεπερτορίων σε άμεση σύνδεση με τις μη κανονικές, ισχύουσες κοινωνιοπολιτικές συνθήκες.

ΤΡΙΤΗ 29 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014

Η οργάνωση των κινημάτων: η περίπτωση των plenum της Βοσνίας (Β. Ρόγγας)

Το Φεβρουάριο του 2014 μια σχετικά μικρή πόλη χαμένη στον ηπειρωτικό χάρτη της Βοσνίας, η Τούσλα, ξεκίνησε μια μεγάλη εργατική κινητοποίηση υπέρ της επανάκτησης των εργοστασίων της τοπικής βιομηχανίας από το δημόσιο. Η κοινωνική κίνηση μεταδόθηκε σε δεκάδες πόλεις σε όλη τη βοσνιακή ενδοχώρα, ενώ οι κινητοποιούμενοι υποστηρίχθηκαν με συγκεντρώσεις σε άλλες γειτονικές χώρες. Το διεφθαρμένο κομματικό/πολιτικό σύστημα, η θηριώδης γραφειοκρατικοποίηση του μεταπολεμικού διοικητικού καθεστώτος, η ιδιωτικοποίηση πολλών πτυχών της ζωής των πολιτών της Βοσνιακής Συνομοσπονδίας απελευθέρωσε ένα κινηματικό δυναμικό που άντλησε εμπειρογνωμοσύνη από τα κινήματα των Αγανακτισμένων της προηγούμενης περιόδου και παράλληλα παρήγαγε ρεπερτόρια δράσης με οργανωτικά ιδιοχαρακτηριστικά. Οι συνελεύσεις των λαών της Βοσνίας σε κάθε πόλη κινητοποίησης, ταplenum όπως τα ονομάζουν, λειτουργούσαν παράλληλα με τις θεσμικές εκπροσωπήσεις. Με τεράστια κοινωνική υποστήριξη πέτυχαν να εισακουστούν ορισμένα από τα αιτήματά τους και τελικά ανέτρεψαν κάποιες από τις τοπικές κυβερνήσεις. Δημιούργησαν έναν νέο δημόσιο χώρο αποφασιστικής συμμετοχής για διαβούλευση, απόφαση και δράση.- 




ΤΡΙΤΗ 13 ΜΑΙΟΥ 2014

Αριστερά και συλλογική διαμαρτυρία. Σχέσεις, εξαρτήσεις, αλληλεπιδράσεις, προοπτικές, πιθανά αδιέξοδα.Ανάλυση περίπτωσης: η διαμαρτυρία των «Αγανακτισμένων» (Δ. Βαγιανός)

Διερευνώντας το δίπολο «Κοινωνικό Κίνημα» (ή διαμαρτυρία εν προκειμένω) και Αριστερά, οφείλουμε να μελετήσουμε όλα τα δομικά μέρη που απαρτίζουν τη συγκεκριμένη αλληλένδετη σχέση. Με ανάλυση παραδείγματος τη δράση των «Πλατειών» το Μάιο και τον Ιούνιο του 2011, μελετούμε αρχικά το ακομμάτιστο και ακηδεμόνευτο πρόταγμα από την πλευρά των δρώντων υποκειμένων ώστε να αποφύγουν την κομματική «ομηρία». Η προοπτική μετασχηματισμού του κινήματος των «Αγανακτισμένων» σε κίνημα μιας ευρύτερης λαϊκής συμμαχίας, συγκροτώντας συλλογικές μορφές και πρακτικές με ανατρεπτική ισχύ αποσταθεροποίησης του αστικού πολιτικού συστήματος ηγεμόνευσης, συνέπεσε με την πολιτική, ιδεολογική και πολιτισμική κρίση της «Αριστεράς». Η κρίση της «Αριστεράς» αποτέλεσε και το βασικό παράγοντα αμηχανίας (έστω αρχικής), κάποιων κομμάτων της, απέναντι στην κινηματική δράση των «Αγανακτισμένων». Μελετώντας τη σχέση ανάμεσα στα δρώντα υποκείμενα και στα αριστερά ριζοσπαστικά κοινοβουλευτικά και εξωκοινοβουλευτικά κόμματα, καταγράφουμε τη διαδραστικότητα της και εστιάζουμε στα αίτια του αλληλένδετου χαρακτήρα της, στη στάση των κινηματικών υποκειμένων και των κομμάτων της αριστεράς, καθώς και στο εξωθεσμικό συλλογικό όργανο πολιτικής ανανέωσης το οποίο δημιουργεί ρήγματα με τις μορφές δράσης και αρχές ιεράρχησης της αριστεράς… 

ΤΡΙΤΗ 10 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Κράτος και εθελοντικές οργανώσεις την περίοδο της οικονομικής κρίσης (Μαριλένα Σημίτη)

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία η οικονομική κρίση έχει περιορίσει τους πόρους των εθελοντικών οργανώσεων, έχει ενισχύσει τον μεταξύ τους ανταγωνισμό καθώς επίσης τον ανταγωνισμό τους με τους κερδοσκοπικούς φορείς. Παράλληλα, το κράτος διερευνά νέους μηχανισμούς ενσωμάτωσης του ιδιωτικού τομέα (κερδοσκοπικού και μη-κερδοσκοπικού) στη χρηματοδότηση προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής. Στην Ελλάδα, η οικονομική κρίση συνοδεύτηκε από τον πολλαπλασιασμό των συλλογικών δράσεων στη σφαίρα της κοινωνίας πολιτών. Η διευρυμένη κινητοποίηση των πολιτών συναρτάται άμεσα με τη συρρίκνωση της προνοιακής παρέμβασης του κράτους, την μεγέθυνση των κοινωνικών αναγκών, την ανάδειξη νέων υβριδικών μορφών οργάνωσης (στις οποίες η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών πλαισιώνεται από τον πολιτικό ακτιβισμό) και τέλος την ανάπτυξη νέων κινηματικών δράσεων. Συνεπώς, την περίοδο της οικονομικής κρίσης, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο) αποτελούν έναν από τους πολλαπλούς (τυπικούς και άτυπους) φορείς που δραστηριοποιούνται για την κάλυψη των κλιμακούμενων κοινωνικών αναγκών. Η παρούσα ανάλυση παρουσιάζει τις νέες τάσεις που καταγράφονται διεθνώς στο θεσμικό περιβάλλον των εθελοντικών οργανώσεων για να διερευνήσει εν συνεχεία τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στη βιωσιμότητα και τον διεκδικητικό χαρακτήρα των Μ.Κ.Ο στην Ελλάδα.

ΤΡΙΤΗ 17 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

Εργατικά συνδικάτα, διαδίκτυο και social media (Θ. Τσακίρης)

Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων ετών διεξάγεται μια συνεχώς διευρυνόμενη συζήτηση σχετικά με το ρόλο της «ψηφιακής επανάστασης» στην Πολιτική. Είναι σίγουρο ότι όλοι οι πολιτικοί θεσμοί και οι κοινωνικές οργανώσεις έχουν επηρεαστεί από αυτήν. Επιπλέον, έχουν διανοιχτεί νέα πεδία πολιτικής ανάπτυξης του Διαδικτύου που επηρεάζουν τους πολιτικούς παράγοντες που αναζητούν τρόπους για να επωφεληθούν από την ταχεία τεχνολογική εξέλιξη . Για την πολιτική επιστήμη αυτό είναι ένα φαινόμενο που πρώτα απ 'όλα επηρεάζει την οντολογία της πολιτικής επιστήμης, επηρεάζει τις μορφές άρθρωσης του πολιτικού μηνύματος, καθώς και το πολιτικό πράττειν. Τελευταία, αλλάζει τον πυρήνα του πολιτικού φαινομένου, που είναι η κοινωνική και οικονομική δομή . Η ελληνική περίπτωση είναι ιδιαίτερα γόνιμη για την εξέταση των συνεπειών της «ψηφιακής επανάστασης» στο βαθμό που η Ελλάδα παρουσιάζει σχετικά χαμηλές επίπεδα διείσδυσης του διαδικτύου και ψηφιακής εγγραμματοσύνης σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Παρ’ όλα αυτά, για ορισμένες δομές κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης, η χρήση του διαδικτύου είναι ίσως απαραίτητα μονόδρομη διαδρομή. Στη σημερινή παρουσίαση θα περιγράψουμε εν συντομία τη συζήτηση για το διαδίκτυο και θα δούμε πώς χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και τις ψηφιακές δυνατότητες παρέμβασης οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και, κυρίως, τα σωματεία επισφαλώς εργαζόμενων και τους παράγοντες που διευκολύνουν ή δυσχεραίνουν αυτή την παρέμβαση.